Đột quỵ (Stroke): Nguyên nhân, dấu hiệu và cách phòng ngừa

1. Đột quỵ là gì?

Đột quỵ (Stroke) là tình trạng não bị tổn thương do gián đoạn lưu lượng máu, xảy ra khi mạch máu cung cấp oxy và dưỡng chất cho não bị tắc nghẽn hoặc vỡ. Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật trên toàn thế giới. Tuy nhiên, đột quỵ có thể phòng ngừa và kiểm soát nếu có lối sống lành mạnh và phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ.

2. Nguyên nhân gây đột quỵ

Đột quỵ có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó các vấn đề liên quan đến tim mạch đóng vai trò quan trọng. Một số nguyên nhân phổ biến bao gồm:

• Huyết áp cao: Là yếu tố nguy cơ hàng đầu, làm tăng áp lực lên thành mạch máu, gây tổn thương và có thể dẫn đến vỡ mạch máu não.
• Rung nhĩ: Nhịp tim không đều có thể tạo ra cục máu đông, di chuyển lên não và gây tắc nghẽn động mạch.
• Xơ vữa động mạch: Sự tích tụ mảng bám trong động mạch làm hẹp lòng mạch, cản trở lưu lượng máu đến não.
• Tiểu đường: Lượng đường trong máu cao kéo dài có thể làm tổn thương mạch máu, tăng nguy cơ đột quỵ.
• Béo phì và mỡ máu cao: Làm gia tăng xơ vữa động mạch, tăng huyết áp và nguy cơ đột quỵ.

3. Triệu chứng cảnh báo đột quỵ

Việc nhận biết sớm các dấu hiệu đột quỵ giúp tăng khả năng cứu sống bệnh nhân và giảm biến chứng lâu dài. Các triệu chứng điển hình bao gồm:

• Liệt hoặc yếu một bên cơ thể: Cảm giác tê, mất kiểm soát vận động ở mặt, tay hoặc chân.
• Nói khó, méo miệng: Không thể nói rõ ràng hoặc không hiểu người khác nói gì.
• Mất thăng bằng, chóng mặt: Khó đi lại, dễ bị ngã do mất kiểm soát cơ thể.
• Nhìn mờ hoặc mất thị lực: Một hoặc cả hai mắt có thể bị ảnh hưởng.

Quy tắc FAST giúp nhận biết đột quỵ nhanh chóng:

• F (Face – Mặt): Kiểm tra xem mặt có bị méo không.
• A (Arms – Tay): Yêu cầu bệnh nhân giơ tay lên, xem có bị yếu hoặc tê một bên không.
• S (Speech – Giọng nói): Yêu cầu nói một câu đơn giản, xem có bị nói ngọng hay không.
• T (Time – Thời gian): Nếu có dấu hiệu trên, gọi cấp cứu ngay lập tức.

4. Cách phòng ngừa đột quỵ hiệu quả

Mặc dù đột quỵ có thể nguy hiểm, nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa bằng lối sống khoa học và chăm sóc sức khỏe đúng cách:

• Kiểm soát huyết áp: Duy trì huyết áp dưới 120/80 mmHg thông qua chế độ ăn uống và tập luyện.
• Duy trì trái tim khỏe mạnh: Kiểm tra nhịp tim định kỳ để phát hiện sớm rung nhĩ hoặc bệnh tim khác.
• Ăn uống lành mạnh: Giảm tiêu thụ muối, thực phẩm chế biến sẵn, tăng cường rau xanh, trái cây và thực phẩm giàu omega-3 như cá hồi.
• Tập thể dục thường xuyên: Đi bộ, bơi lội, yoga giúp cải thiện tuần hoàn máu và giảm stress.
• Bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia: Hút thuốc và uống rượu quá mức làm tăng nguy cơ đột quỵ.
• Kiểm soát cân nặng: Giảm béo phì giúp giảm áp lực lên tim mạch và ngăn ngừa xơ vữa động mạch.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Định kỳ xét nghiệm máu, đo huyết áp, kiểm tra mỡ máu để phát hiện sớm nguy cơ đột quỵ.

Lời kết:

Đột quỵ không phải là một căn bệnh không thể kiểm soát. Việc xây dựng lối sống lành mạnh, nhận diện sớm triệu chứng và chủ động phòng ngừa là chìa khóa giúp bảo vệ sức khỏe và giảm thiểu nguy cơ đột quỵ. Hãy chủ động thay đổi thói quen sống ngay từ hôm nay để có một cuộc sống khỏe mạnh và hạnh phúc hơn.