Chứng sa sút trí tuệ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách kiểm soát

1. Chứng sa sút trí tuệ là gì?

Chứng sa sút trí tuệ (dementia) là hội chứng suy giảm chức năng nhận thức, ảnh hưởng đến trí nhớ, tư duy, ngôn ngữ và hành vi. Đây không phải là một bệnh lý riêng biệt mà là hậu quả của nhiều bệnh lý khác nhau, phổ biến nhất là Alzheimer. Sa sút trí tuệ có thể tiến triển từ nhẹ đến nặng, gây ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống.

2. Triệu chứng nhận biết

Các dấu hiệu ban đầu của sa sút trí tuệ bao gồm:

• Suy giảm trí nhớ ngắn hạn
• Khó khăn trong giao tiếp và sử dụng ngôn ngữ
• Lẫn lộn về thời gian, địa điểm
• Khó theo dõi câu chuyện, thay đổi tâm trạng bất thường
• Giảm khả năng thực hiện công việc hàng ngày
• Mất hứng thú với các hoạt động quen thuộc

3. Nguyên nhân chính

Sa sút trí tuệ có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau:

• Bệnh Alzheimer: Nguyên nhân phổ biến nhất
• Sa sút trí tuệ mạch máu: Hậu quả của đột quỵ hoặc bệnh tim mạch
• Chứng mất trí nhớ thể Lewy
• Bệnh Parkinson
• Các nguyên nhân khác: Chấn thương não, nghiện rượu, suy giáp, nhiễm trùng hệ thần kinh

4. Kiểm soát và phòng ngừa

Hiện chưa có phương pháp chữa khỏi hoàn toàn, nhưng có thể kiểm soát bệnh bằng:

• Thuốc điều trị: Thuốc ức chế men cholinesterase, thuốc điều hòa thần kinh
• Liệu pháp hỗ trợ: Cải thiện môi trường sống, vật lý trị liệu, điều chỉnh thói quen hàng ngày
• Phòng ngừa: Duy trì hoạt động trí tuệ, tập thể dục, chế độ dinh dưỡng hợp lý, kiểm soát bệnh nền

Phát hiện sớm và can thiệp kịp thời giúp người bệnh kéo dài khả năng sống độc lập và cải thiện chất lượng cuộc sống.